Kalbin arınması, insanın hakikî kurtuluşuna giden en önemli kapılardan biridir. İhsân; Allah’ı görüyormuşçasına kulluk bilinciyle yaşamak, murâkabe ise her an Allah’ın gözetimi altında olduğunun farkında olmaktır. Bu yüce duygulara erişmek için, kalpte uygun zeminin hazırlanması elzemdir. Bu zemin ise nefsin tezkiyesi ve kalbin tasfiyesiyle sağlanır.
Cenâb-ı Hak Kur’ân-ı Kerîm’de şöyle buyurur:
"İç âlemini temizleyen kurtuluşa erdi." (eş-Şems, 9)
Bu ayet, kalbî temizliğin ve ruhî yükselişin ne kadar büyük bir lütuf olduğunu açıkça ortaya koyar. Peki bu arınma nasıl olur? İşte kalbin tezkiyesi için dikkat edilmesi gereken başlıca hususlar:
Kalbin Arınması İçin Atılması Gereken En Önemli Adımlar:
-
Helâl Gıdada Titizlik:
Kalbe giren her lokma ruh hâlini etkiler. Helâl lokma, kalbin nurudur; haram ya da şüpheli gıdalar ise karanlığıdır. -
Kul ve Mahlûkat Hakkına Riayet:
İnsanlara, hayvanlara ve tüm canlılara karşı adaletli ve merhametli olmak, kalp temizliğinin olmazsa olmazıdır. -
Seher Vakitlerini İhyâ:
Seherler, kalbin en kolay arındığı, duânın en çok kabul edildiği vakitlerdir. Gönül ehli kimseler bu saatlerde Rabbiyle baş başadır. -
Huşû ve Tâzîm ile İbadet:
Allâh’ın emir ve yasaklarını saygı, sevgi ve derin bir vecd ile yerine getirmek, kalbin huşû içinde Rabbine yönelmesini sağlar. -
Topluma Hizmet:
İnsanlara faydalı olmak, sosyal sorumluluklar üstlenmek, kalbi dünya kirinden uzaklaştıran bir temizliktir. -
İnfakta Bulunmak:
Malı sadece kendisi için değil, Allah rızası için başkalarıyla paylaşabilmek; kalbi cimrilikten ve dünyaya aşırı bağlılıktan kurtarır. -
Sâlihlerle Beraberlik:
Gönlü Allah’la dolu insanların meclisinde bulunmak, ruhu arındırır ve ibret alma duygusunu canlı tutar. -
Kur’ân’la Hissiyat Kurmak:
Kur’ân’ı sadece okumak değil; anlamak, hissetmek ve yaşamak kalbin tasfiyesinde temel etkendir. -
Zikri Kalbe Yerleştirmek:
Kalbi Allah’ı anmakla meşgul tutmak, gaflet perdelerini aralar, iç huzurunu sağlar. -
Kötü Ahlâktan Kaçınmak:
Bencillik, gıybet, kibir, yalan, riya, haset gibi kötü huylar kalbin kararmasına yol açar. Tezkiye, bu hastalıkların tedavisiyle başlar. -
Tefekkür-i Mevt:
Ölümü sıkça düşünmek, hayatı anlamlı ve dikkatli yaşamanın en güçlü itici gücüdür. Her nefesi, son nefes gibi yaşamak kalbi diri tutar.
Sonuç Olarak:
Kalbin tezkiyesi, yalnızca bireysel bir arınma değil, toplumun da huzur ve ahlâkını doğrudan etkileyen bir süreçtir. Gönlünü saflaştıran, ihsân bilinciyle yaşayan insan; hem dünya hem de ahiret saadetinin anahtarına sahip olur.
