Yeşilay, uzun yıllardır toplumu ve özellikle gençleri her türlü bağımlılıktan koruma çabalarını sürdürüyor. Yeşilay Genel Başkanı Doç. Dr. Mehmet Dinç, artan bağımlılık türlerini ve bu sorun karşısında atılan adımları anlattı.
Dinç, Türkiye’de bağımlılık türlerinin farklı seyirler izlediğini belirterek, TÜİK’in 2022 verilerine göre tütün kullanımının hâlâ ciddi bir sorun olduğunu, dijital bağımlılıkların ise hızla yayıldığını vurguladı. Yeşilay Danışmanlık Merkezine (YEDAM) başvuranlar arasında sanal kumar bağımlılığının da yükselişte olduğunu ifade etti.
Türkiye’de en yaygın bağımlılığın tütün olduğunu vurgulayan Dinç, “Bir savaşta bile bu kadar insanınızı kaybetmezsiniz. Tütün, sessiz bir tehlike olarak kanser, KOAH, kalp damar hastalıkları ve diyabet gibi pek çok hastalığa yol açıyor.” dedi. Sağlık Bakanlığı verilerine göre sigaraya başlama yaşı ortalama 18.
Dinç, alkol kullanımında da artış olduğuna dikkat çekerek, 15 yaşından önce alkol kullanmaya başlayan gençlerin yaşam boyu bağımlılık riskinin 21 yaş sonrası başlayanlara göre 4–6 kat daha yüksek olduğunu belirtti. Ayrıca bağımlılıkların birbiriyle bağlantılı olduğunu ve internet bağımlılığının diğer bağımlılık türleriyle birlikte ilerleyebileceğini aktardı.
Bağımlılığın biyolojik, psikolojik ve sosyal etkenlerden kaynaklandığını ifade eden Dinç, genetik yatkınlık, aile içi iletişim sorunları, çevresel baskılar ve stresin bağımlılığa giden yolda rol oynadığını söyledi.
Yeşilay, okul temelli önleme programları ve Türkiye Bağımlılıkla Mücadele Eğitim Programı (TBM) ile Yeşilay Yaşam Becerileri Eğitim Programı (YYBE) sayesinde her yıl milyonlarca yetişkin ve çocuğa bağımlılıkla mücadelede bilinç kazandırıyor.
Dinç, dijital bağımlılığın özellikle sosyal medya ve oyunlar üzerinden çocukları etkilediğini ve gelecekte bu tür bağımlılıkların derinleşebileceğini vurguladı. Türkiye’nin bağımlılıklarla mücadelede örnek ülke olduğunu belirten Dinç, YEDAM’ın Türkiye’ye özgü rehabilitasyon modeliyle bağımlılara ücretsiz ve gizlilik ilkesiyle destek sunduğunu ifade etti.
2024 yılında YEDAM Danışma Hattı 1 milyon 420 bin çağrıya yanıt verdi, 83 bin kişiye danışmanlık, 160 bin kişiye sosyal destek sağladı. Atölye ve mesleki eğitimlerle danışanların sosyal uyumu güçlendirildi.
Dinç, Türkiye Yeşilay Cemiyeti’nin 2024 Kasım ayında başlattığı “Bağımsızlık Seferberliği” ile toplumun her kesimini bağımlılığa karşı bilinçlendirdiklerini belirtti. Dinç, sözlerini şöyle tamamladı: “Hiçbir evladımızı bağımlılığın karanlık ellerine teslim etmek istemiyoruz. Çocuklarımızın bizim yarınlarımız olduğuna inanıyor, onları korumanın geleceğimizi korumak olduğunu biliyoruz.”
