Sağlıklı beslenmenin temel taşlarından olan sebze ve meyveler, doğru şekilde tüketilmediğinde ciddi sağlık riskleri barındırabiliyor. Beslenme ve Diyet Uzmanı Hülya Yiğit, özellikle tarımda kullanılan pestisitlerin yarattığı tehlikeye dikkat çekti.
Yiğit, pestisitlerin tarım ürünlerini zararlılardan koruma amacıyla kullanıldığını, ancak insan sağlığı üzerindeki etkilerinin de göz ardı edilmemesi gerektiğini belirtti. Yiğit, "2025 yılının başlarında Türkiye’den Avrupa Birliği ülkelerine gönderilen bazı tarım ürünleri, özellikle kuru incir ve asma yaprağı, pestisit ve aflatoksin kalıntıları nedeniyle geri çevrildi. Bu, pestisit sorununun yalnızca ihracat değil, aynı zamanda yerel tüketim açısından da önemli bir mesele olduğunu gösteriyor," dedi.
Pestisit Maruziyetinin Sağlık Üzerindeki Etkileri
Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre, pestisit maruziyeti hormonal bozukluklar, bağışıklık sistemi sorunları ve bazı kanser türleriyle ilişkilendiriliyor. Yiğit, özellikle ergenlik dönemindeki bireylerin gelişim süreçlerinde oldukları için bu tür kimyasallara karşı daha duyarlı olduğunu vurguladı. "Araştırmalar, pestisit maruziyetinin çocuk ve ergenlerde dikkat eksikliği ve davranışsal bozukluk riskini artırabileceğini gösteriyor," ifadelerini kullandı.
Sebze ve Meyve Tüketiminde Dikkat Edilmesi Gerekenler
Yiğit, sebze ve meyve tüketiminden tamamen vazgeçilmemesi gerektiğini, ancak bazı basit adımlarla pestisit riskinin azaltılabileceğini belirterek şu tavsiyelerde bulundu:
-
Sebze ve meyveleri önce karbonatlı suda bekletin, ardından durulayıp sirkeli suyla ayrı ayrı yıkayın. Bu işlemi birleştirmemeye özen gösterin, çünkü bazı pestisitler asidik ortamda çözünüp gıdanın içine geçebilir.
-
Mümkünse organik, mevsiminde ve yerel ürünleri tercih edin.
-
Pazardan ya da marketten alınan ürünleri yıkamadan buzdolabına koymayın. Yüzeydeki kalıntılar, temasla diğer besinlere bulaşabilir.
-
Alışveriş yaparken güvenilir, gıda güvenliği belgeleri olan kaynakları tercih edin. Sertifikalı üreticiler ve denetlenmiş pazarlar öncelikli olmalı.
En Çok ve En Az Pestisit İçeren Ürünler
ABD merkezli Çevresel Çalışma Grubu (EWG) verilerine de değinen Yiğit, 2024 yılına ait en çok pestisit içeren ürünlerin çilek, ıspanak, kara lahana, üzüm, şeftali, armut, elma, kiraz, biber (tatlı ve acı), yaban mersini, nektarin ve yeşil fasulye olduğunu belirtti. Buna karşılık, avokado, tatlı mısır, ananas, soğan, papaya, donmuş bezelye, kuşkonmaz, kavun, kivi, lahana, karpuz, mantar, mango, tatlı patates ve havuç ise en temiz ürünler arasında yer alıyor.
Yiğit, bu verilerin dünya genelinde tarımsal üretim ve pestisit kalıntıları konusunda önemli bir rehber olduğunu belirterek, "Gerçekten sağlıklı beslenme, yalnızca tabağımıza ne koyduğumuzla değil, o yiyeceğin nasıl üretildiği ve nasıl işlendiğiyle de doğrudan ilişkilidir," diyerek sözlerini tamamladı.
