Kur’ân-ı Kerîm’in 82. sûresi olan İnfitâr Sûresi, kıyâmetin dehşetli manzaralarını ardı ardına sıralar:
“Gökyüzü yarıldığında, yıldızlar dağıldığında, denizler birbirine karıştığında, kabirler alt üst olduğunda…”
Bu sahnelerin ardından, gaflet içinde oyalanan insana yöneltilen ilahî hitap gelir:
“Ey insan! Seni ihsanı bol Rabbine karşı aldatan nedir?” (İnfitâr 82/6)
🕋 Aldanışın Kaynağı: Şeytan mı, Nefs mi, Merhamet mi?
Bazı müfessirler bu sorunun cevabını farklı şekillerde açıklamıştır:
-
Hz. Ömer (r.a.) der ki: “İnsanı aldatan, kendi cehaleti ve ahmaklığıdır.”
-
Hasan Basrî ve Katâde, “Onu aldatan şeytandır.” derler. Şeytan, insana “Nasıl olsa Rabbin merhametlidir.” diyerek onu gevşekliğe sürükler.
-
Fudayl b. Iyaz ise farklı bir bakış getirir: “Beni aldatan, Rabbimin hatalarımı örtmesidir.” der.
Zira Allah’ın Settar (örtücü) ve Kerîm (ihsan sahibi) oluşu, insanı gaflete değil, daha derin bir kulluk şuuruna sevk etmelidir.
🌙 İlahi Rahmet: Aldanış Değil, Uyarı Vesilesi
Peygamber Efendimiz ﷺ şöyle buyurur:
“Allah, mü’min kuluna kıyamet günü günahlarını tek tek hatırlatır. Kul, helâk olacağını zanneder. Sonra Allah buyurur: ‘Dünyada bunları gizledim, bugün de seni affediyorum.’” (Buhârî, Mezâlim 2)
Ancak bu ilahi örtücülük, günahı hafife alma gerekçesi olamaz.
Zünnûn Mısrî şöyle uyarır:
“Allah’ın settarlığı altında öyle aldanmış insanlar vardır ki, kendileri bile aldandıklarının farkında değildir.”
⚖️ Dört İlahi Fiil: Yaratılışın Sırrı
İnfitâr sûresindeki “O seni yarattı, şekillendirdi, dengeledi, dilediği şekilde terkibini yaptı” (82/7-8) ayetleri, insanın Rabbine olan borcunu hatırlatır:
-
Halaka (yarattı): Yokluktan varlığa çıkardı.
-
Sevvâ (şekillendirdi): Bedenini mükemmel biçimde düzenledi.
-
Adele (dengeledi): Ahenk ve ölçü verdi.
-
Rakkebe (terkibini yaptı): Dilediği surette var etti.
Bu dört kelime, insanın ilahi kudret ve keremle yaratıldığını ve başıboş olmadığını vurgular.
🔥 Aldananların Sonu, Aldanmayanların Mükâfatı
Her insanın amelini kaydeden melekler vardır. Büyük hesap günü geldiğinde herkes yaptıklarının karşılığını görecektir.
Kimi “ebrâr” (iyi kullar) sınıfına girip cennete ulaşacak, kimi de “füccâr” (günahkârlar) arasında yer alarak cehenneme yuvarlanacaktır.
Aldanmayanlar cennete, aldananlar ise cehenneme!
