Abdestin Sünnetleri Nelerdir?

Abdeste başlarken ilk olarak temiz olan elleri bileklere kadar yıkamak. Eğer eller temiz değilse, onları yıkamak farzdır. Çünkü eller temizleme aracıdır ve diğer uzuvları kirletmemesi için öncelikle yıkanması gerekir.

Abdeste "Euzü - Besmele" ile başlamak. Besmelenin abdestin başlangıcında elleri yıkarken çekilmesi gerekir. Eğer unutulursa ve sonradan hatırlandığında söylense bile sünnet yerine getirilmiş olmaz. Çünkü abdest fiili, yemek fiili gibi değildir. Abdest bütünüyle tek bir fiildir. Besmele çekmeyenin abdestinin tam ve kâmil bir abdest olmadığı hadis-i şeriflerde belirtilmiştir.

Niyet, elleri veya yüzü yıkarken olmalıdır. Niyet, abdest almanın kalben şuurunda olmak ve bilmektir. Dil ile söylenmese bile, kalp de abdest almak arzusunun bulunmasıyla niyet tamamlanmış olur. Malikilere ve Şafilere göre, abdestin başlangıcında niyet etmek farzdır. Şafiler de bunu yüz yıkarken yapılması gerektiğini belirtirken, Hanbelilere göre niyet, abdestin sıhhatinin şartıdır.

Abdestin başlangıcında misvak kullanmak, yani dişleri temizlemek. Dişleri olmayan veya diş etlerinde rahatsızlık sebebiyle misvak veya fırça kullanmakta zorlanan bir kişi, dişlerini ve diş etlerini baş ve şehadet parmaklarıyla iyice ovalayarak yıkayabilir. Resulullah Efendimizin beyanına göre, misvakla dişleri temizleyerek kılınan namaz, diş temizliği yapılmadan kılınan namazdan yetmiş derece daha faziletlidir.

Üç kere mazmaza yapmak, yani ağzın içini su ile doldurup ağızda dolaştırdıktan sonra boşaltmak. İstinşak yapmak da üç kere suyu burna çekmek veya burna akıtmak suretiyle gerçekleştirilir. Her biri üçer kere olmalı ve her seferinde ağza ve burna yeni su alınmalıdır. Mazmaza ve istinşak sünnet-i müekkededir. Abdestte sünnet olan mazmaza ve istinşak, gusülde ise farzdır.

Mazmaza ve istinşak yaparken mübalağa yapmak. Yani mazmazada suyu boğaza kadar götürmek ve istinşakta suyu burnun katı yerine kadar çekmek. Ancak oruçlu bir kimse için mübalağa yapmak gerekmez, çünkü boğaza su kaçma ve orucun bozulma riski vardır.

Abdesti tertip üzere almak. Yani önce yüzü, sonra kolları, sonra başa mesh etmek, kulakları, sonra da ayakları yıkamak şeklinde tertiplice abdest almak. Bu tertibe riayet edilmese de abdest geçerli olur, ancak sünnet terk edilmiş olur. Şafilere ve Hanbelilere göre tertibe riayet etmek farzdır.

Hazret-i Ömer’in Tevâzusu: "Kölelerle Yemekten Utanan Felah Bulamaz"

İçeriği Görüntüle

Yıkamayı üçlemek. Yani abdestte yıkanan her uzvu ayrı üç defa su ile yıkamak. İlk yıkama farzdır, diğer yıkamalar sünnettir. Örneğin, önce sağ kol, sonra sol kolun yıkanması. Bu sünnet, çift uzuvlar (kol, ayak gibi) için geçerlidir.

Eller ve ayakları yıkamaya parmak uçlarından başlamak.

Eller ve ayakları yıkarken parmak aralarını hilallemek, yani parmak aralarını ovmak. El parmaklarının hilallenmesi, yıkanmayan elin parmaklarını yıkanan elin parmaklarının arasına geçirerek ovmaktır. Ayakların hilallenmesi ise, el parmaklarından birini ayak parmaklarının aralarına sokup ovmaktır. Ayaklar akar suya sokulsa bile hilallemek müstahsen kabul edilir.

Yüz üç defa yıkandıktan sonra yoğun olan sakalı bir avuç su ile alttan hilallemek. Sakalın hilallenmesi, sakalın arasına alttan parmak sokularak kılların aşağıdan yukarı doğru ayrılmasıdır.

Başın tamamını bir su ile mesh etmek. Buna "kaplama mesh" denir. İki el tamamen ıslatılır, ardından parmak uçları birbirine değecek şekilde başın ön tarafına yerleştirilir ve parmaklar enseye kadar çekilir. Sonra da iki elin avuç içleri başın iki tarafına yapıştırılarak ense tarafından başın önüne kadar çekilir. Bu şekilde kaplama mesh yapılmış olur.

Kulakları mesh etmek. Kulakların dışı ve arkası baş parmak ile, içi ise şehadet parmakları ile mesh edilir. Hanbelilere göre kulakların içini mesh etmek farzdır, çünkü onlar kulağı başa dahil ederler. Şafilere göre ise başa yapılan meshi üç defa tekrar etmek sünnettir.

Boynu iki elin arkasıyla mesh etmek. Boğaz mesh edilmez, boynun meshi elin arkasındaki ıslaklık ile yapılır.

Abdest azalarını su dökerken ovalamak.

Abdest azalarının yıkanmasına aralıksız devam etmek.