İNSAN, KONUŞTUĞU HER SÖZDEN MESUL MÜDÜR?
Konuşmak, insanı diğer varlıklardan ayıran büyük bir nimettir. Ancak bu nimet, beraberinde büyük bir sorumluluğu da getirir. İslam’a göre insan yalnızca fiillerinden değil, konuştuğu her sözden de sorumludur.
Kur’ân-ı Kerîm, ağzımızdan çıkan her sözün melekler tarafından kaydedildiğini açık bir şekilde haber verir:
“İnsan hiçbir söz söylemez ki yanında onu gözetleyen, yazmaya hazır bir melek bulunmasın!”
(Kāf Suresi, 18)
Bu âyet-i kerîme, müminin her kelimesini dikkatle tartması gerektiğini vurgulayan güçlü bir ikazdır. Zira söz, ağızdan çıktığı anda artık bizim değildir. Kayıt altına alınır, mahşer günü önümüze konulur.
Bir diğer uyarı ise şu ayetlerde yer alır:
“Şunu iyi bilin ki üzerinizde bekçiler, Kirâmen Kâtibîn (değerli yazıcılar) vardır; onlar, yapmakta olduklarınızı bilirler.”
(İnfitâr Suresi, 10-12)
KONUŞMANIN BİR AHLAKI VARDIR
Kur’an ve sünnet, insanın sözlerinde adalet, hikmet ve güzel ahlâkı gözetmesini emreder. Boş, yalan, iftira, dedikodu, gıybet, alay, hakaret gibi sözler yalnızca dünyada ilişkileri zedelemekle kalmaz, ahirette de büyük vebale sebep olur.
Hz. Peygamber (s.a.s.) şöyle buyurmuştur:
“Kişiyi cehenneme sürükleyen şey, dilinin söylediğidir.”
(Tirmizî, Zühd, 61)
Bu yüzden mümin, her cümlesini Allah’ın huzurunda söyleyecekmiş gibi düşünmeli; dilini doğruluk, hikmet ve hayra adamalıdır.
SÖZ DE BİR AMELDİR
İslam’da söz, sadece bir iletişim aracı değil; bir ibadet vesilesi, bir vebal nedeni ya da bir cennet kapısıdır. Bazen bir kelime kişiyi cennete ulaştırırken, bazen bir cümle cehennem uçurumuna sürükleyebilir.
Bu sebeple Kur’an, “ya hayır söyle, ya sus” prensibini hatırlatır niteliktedir. Sessizlik bazen en büyük hikmettir; lüzumsuz ve zararlı sözlerden korunmak ise bir fazilettir.
SONUÇ
İnsanın konuştuğu her söz kayıt altına alınır. Bu kayıtlar, kıyamet günü kişinin lehine ya da aleyhine delil olacaktır. Dolayısıyla, mümin her kelimesini dikkatle seçmeli, sözlerinde samimiyet, dürüstlük ve hikmet üzere olmalıdır. Zira söz, kişinin aynasıdır.
