Namazda huşû, sadece ibadet anına değil, insanın tüm hayatına sirayet eden bir mânevî yolculuktur. Bu yolculukta asırlardır ışık tutan isimlerden biri de, Nakşibendiyye yolunun büyük mürşidi Şâh-ı Nakşibend Hazretleri...
Bir gün bir müridi, huzura vararak manevî hâllerinin kaybolduğunu şikâyet eder. Hazretin cevabı, yalnızca ona değil, bu devirde iç huzurunu yitiren herkese hitap edecek niteliktedir:
“Yediğin lokmaların helâl olup olmadığını iyi araştır!”
Talebe derhal kendi hayatını gözden geçirir. Pişirdiği yemekte kullandığı odunun dahi helâl olup olmadığını sorgular. İçini rahatsız eden bir şüphe üzerine tevbe eder. Zira manevî huzur, bedenin gıdasından başlar.
Huşû İçin Hayatı Gözden Geçirmek Gerek
Şâh-ı Nakşibend Hazretleri’ne göre, namazda huşûya ulaşmak, sadece kıyam ve secdeye değil; gözden dile, elden kalbe kadar bir bütünlüğe bağlıdır. Bu bağlamda bazı temel tavsiyeleri şöyledir:
-
Helâl lokmaya dikkat edilecek. Şüpheli kazançtan, haramdan uzak durulacak.
-
Kul ve mahlûk hakkına riayet edilecek. Sadece insan değil, tüm yaratılmışların hukukuna saygı gösterilecek.
-
Sâlihlerle beraberlik, kalbin manevi havasını temizlerken, fasık ve kötü kimselerden uzak durmak, gafletin önüne geçecektir.
-
Hayırlı mekânlarda bulunma hassasiyeti, huşûyu artıracak, kötü ortamların ruhu bulanıklığa sevk etmesi engellenecektir.
-
Bütün uzuvlar haramlardan korunacak. Zira gözle bakılan haram, kulağa gelen boş söz kalbi karartır, huşûyu yok eder.
Secdede Kimin Huzurunda Olduğumuzu Bilmeli
Namaz, ihsan şuuruyla kılınmalıdır. Peygamber Efendimiz’in (s.a.v.) buyurduğu gibi:
“Namaza durduğunda, sanki son namazın gibi kıl!..”
(İbn Mâce, Zühd, 15)
Bununla birlikte maddî ve mânevî temizlik, kılık kıyafetin edebe uygunluğu, tâdil-i erkâna riayet, yani namazı aceleye getirmemek de huşû için önemlidir. “Namazda hırsızlık” olarak ifade edilen acelecilik, secdenin ruhunu zedeler.
Huşûya Engel Olanlar: Oburluk, Tembellik, Lüzumsuz Sözler
Şâh-ı Nakşibend Hazretleri, huşûyu yok eden alışkanlıklara da dikkat çeker:
-
Az yemek, az uyumak ve az konuşmak ruhu arındırır.
-
Zikrullah ile meşgul olmak, gönlü daima diri tutar.
-
Boş sözlerden kaçınmak ve dilin zikirle meşgul olması, kalbi gafletten kurtarır.
Sabırla Devam Edilirse Huşû Nasip Olur
Şâh-ı Nakşibend Hazretleri son olarak şunu hatırlatır:
“Huşû hemen elde edilmese bile sabır ve ümitle devam edilirse, taklitten tahkîke geçilir. Yani görünüşte yapılan ibadet, zamanla kalpten gelen derin bir huşûya dönüşür.”
