Köpeğin Ağız Suyu Dinen Temiz midir?
İslam’da temizlik, ibadetlerin temel şartlarından biridir. Namazın geçerliliği, vücudun, elbisenin ve namaz kılınan yerin temiz olmasına bağlıdır. Bu sebeple günlük hayatla iç içe olan bazı meseleler fıkıh kitaplarında ayrıntılı şekilde işlenmiştir. Bunlardan biri de köpeklerin salyasının necis olup olmadığı, elbiseye bulaşması halinde namazın geçerli olup olmayacağıdır.
Farklı mezheplerin konuya dair görüşleri bulunmaktadır. Bu haberimizde, hem hadis-i şeriflerin ışığında hem de dört mezhebin bakış açısıyla konuyu inceliyoruz.
Hanefi Mezhebine Göre Köpeğin Salyası
Hanefi mezhebinde köpeğin kendisi bizatihi necis sayılmaz. Bunun nedeni, köpeklerin avcılık, koruma gibi konularda faydalı hayvanlar olarak kabul edilmesidir. Ancak, köpeğin salyası (ağız suyu) ve dışkısı necis sayılır. Bu durumda köpek herhangi bir şekilde insanın elbisesine ya da bedenine salyasını bulaştırırsa, o bölgenin temizlenmesi gerekir.
Hanefi mezhebine göre bir necasetin giderilmesi için suyla yıkanması yeterlidir. Ancak salyanın bulaştığı alanın büyüklüğüne ve ıslak olup olmamasına göre temizlik şekli değişebilir. Eğer köpek ıslaksa ve elbiseye salyası bulaştıysa bu açık necaset sayılır ve namaz öncesi yıkanması zorunludur. Sadece kuru bir temas varsa, çoğu zaman bu namaza engel teşkil etmez.
Bazı Hanefi kaynaklarında, salya bulaşan yerin üç defa yıkanmasının yeterli olacağı belirtilmiştir. (Serahsî, el-Mebsût 1/48; Kâsânî, Bedâiu’s-sanâi’ 1/64)
Şafii Mezhebine Göre Köpek Tamamen Necistir
Şafii mezhebinde ise konu daha katıdır. Bu mezhebe göre köpeğin kendisi, teri, artığı, salyası ve bedeni tamamen necis kabul edilir. Bu görüşün temel dayanağı, sahih hadislerde geçen şu ifadedir:
"Birinizin kabını köpek yaladığında, onu yedi defa, ilkin toprakla olmak üzere yıkasın."
(Buhârî, Vudû 33; Müslim, Taharet 90)
Bu hadis, köpeğin ağzının ve salyasının necisliğine güçlü bir delil kabul edilmiştir. Şafii fıkhına göre eğer köpek bir insanın elbisesini yalarsa ya da salyası bulaşırsa, o bölgenin temizlenmesi için biri toprakla olmak üzere yedi defa yıkanması gerekir. Yıkama eksik olursa necaset gitmemiş sayılır ve o halde namaz kılınmaz.
Hanbeli Mezhebine Göre Görüş Benzerliği
Hanbeli mezhebi de Şafii mezhebi gibi köpeği tümüyle necis kabul eder. Bu nedenle salya bulaşan bir eşya ya da kıyafet yedi kez, biri toprakla olmak üzere yıkanmadıkça temizlenmiş sayılmaz. Temizlenmeden bu kıyafetle namaz kılmak da geçersiz olur.
Maliki Mezhebine Göre Daha Müsamahalı Bir Yaklaşım
Maliki mezhebi ise köpeği necis kabul etmez. Onlara göre, köpekten bulaşan salya da necis değildir. Ancak Peygamber Efendimiz’in (asm) hadisine bağlı olarak, köpeğin kabı yalaması gibi özel bir durumda, taabbudi (ibadet niyetiyle yapılan) olarak kabın yedi kez yıkanması gereklidir. Ancak bu yıkama işlemi temizlik için değil, hadisin emrine uymak içindir.
Malikilere göre köpek salyasının elbiseye bulaşması, temizlik açısından bir engel oluşturmaz ve bu durumda namaz kılınabilir.
Bilimsel Gerçeklerle Hadislerin Uyumlu Yönü
Bugün modern bilim, köpeklerin bazı hastalıkları insanlara bulaştırabileceğini açıkça ortaya koymuştur. Özellikle köpeklerin taşıdığı bazı parazitlerin (örneğin tenyalar), insanların vücutlarında çeşitli kistlere neden olduğu bilinmektedir. Ayrıca köpek dışkılarının mikroplar bakımından zengin olduğu ve hastalık riski taşıdığı da bir gerçektir.
Hadis-i şeriflerde belirtilen temizlik kurallarının, bu tür sağlık risklerine karşı da koruyucu olduğu anlaşılmaktadır. Bu yönüyle İslam’ın temizlik anlayışı hem dinî hem de tıbbî bir hassasiyet içermektedir.
Sonuç ve Değerlendirme
Toparlayacak olursak, köpeğin salyasının elbiseye bulaşması durumunda mezheplerin görüşleri özetle şöyledir:
-
Hanefîler: Salyası necis, üç defa yıkamak yeterli. Namazdan önce yıkanmalı.
-
Şafiî ve Hanbelîler: Köpek ve salyası tümüyle necis. Yedi defa, biri toprakla yıkanmalı.
-
Malikîler: Köpek necis değil. Salya bulaşması namaza engel değil.
Her Müslüman, bağlı olduğu mezhebin hükümlerine göre davranmalı ve temizlik hususunda hassasiyet göstermelidir. Özellikle namaz gibi ibadetlerde dikkatli olmak, hem dinî hem sağlık açısından önemlidir.
