SULTAN ALAADDİN KEYKUBAD KİMDİR?
1190 yılında Konya’da doğan Sultan Alaaddin Keykubad, Anadolu Selçuklu Devleti’ni zirveye taşıyan en güçlü hükümdar olarak kabul edilir. Babası 1. Gıyaseddin Keyhüsrev’in 1205’te yeniden tahta geçmesiyle Tokat’a Melik olarak atanan Keykubad, burada bastırdığı paralarda “el-Melikü’l-mansûr Alâüddevle ve’d-dîn Nâsıru emîri’l-mü’minîn” unvanını kullandı. 1211’de babasının vefatı sonrası tahta geçen ağabeyi 1. İzzeddin Keykâvus’a karşı başarısız bir isyan başlatınca Ankara Kalesi'ne hapsedildi.
Tahta Çıkış ve Diplomatik Başlangıçlar
1220’de ağabeyinin vefatının ardından serbest bırakıldı ve Sivas’ta sultan ilan edildi. Konya’da tahta çıkan Sultan Alaaddin Keykubad, ilk olarak bozulmuş Eyyûbî ilişkilerini onardı. Melik Adil’in kızı Adile Sultan ile evlendi. Moğol tehdidine karşı Konya, Sivas ve Kayseri’de surlar inşa ettirdi. 1222’de Alanya fethedildi ve burada bir tersane kurularak denizcilik faaliyetleri başlatıldı.
İç Huzuru Sağlama ve Sert Tedbirler
İç güvenliği sağlamak adına sadakatinden şüphelendiği bey ve subaşıları cezalandıran Sultan, daha sonra sürgüne gönderdiği bazı emirleri affederek devlet içinde dengeyi sağlamaya çalıştı.
Kırım ve Suğdak Seferi
1223’te Moğolların saldırısı nedeniyle Kırım’dan Anadolu’ya göç eden halka yardım eden Sultan, Trabzon Rumlarının Suğdak’a saldırması üzerine Kastamonu Beyi Hüsâmeddin Çoban’ı bölgeye göndererek şehri fethettirdi.
Ermeni ve Haçlılara Karşı Fetihler
1225’te düzenlenen seferle Mut, Silifke, Anamur ve Gülnar kaleleri alındı. Ermeni Kralı Hetum ise yıllık vergi ve askerî destekle Selçuklulara tabi oldu.
Mengücekler ve Artuklular Üzerindeki Hâkimiyet
1228’de itaatten çıkan Mengücek Beyliği tamamen ortadan kaldırıldı. Erzurum’daki Eyyûbî varlığı ise diplomatik yollarla çözüldü. Oğlu II. Gıyaseddin Keyhüsrev, bölgeye Melik olarak gönderildi.
Trabzon Seferi ve Kayıp
Trabzon’a düzenlenen sefer başarısızlıkla sonuçlandı ve Sultan’ın oğlu Keyhüsrev esir alındı. Kısa sürede serbest bırakılan veliaht tekrar Anadolu’ya döndü.
Yassı Çemen Zaferi ve Harzemşah Tehdidi
1230’da Celaleddin Harzemşah’ın saldırısı üzerine Eyyûbîlerden yardım istenerek Yassı Çemen Savaşı kazanıldı. Bu zafer, Moğollarla Selçuklular arasında doğrudan bir diplomatik süreç başlattı.
Moğol Diplomasisi ve Ahlat’ın Yeniden İnşası
1233’te Moğol Hanı Ögedey’e elçi gönderildi. Han, Selçuklulardan tabiiyet istedi. Moğol saldırılarının harap ettiği Ahlat ve çevresi yeniden inşa edildi, bölgeye 4 bin Harzemli yerleştirildi.
Eyyûbî Saldırıları ve Yeni Fetihler
1234’te Mısır Eyyûbî Meliki Melik Kâmil’in saldırısı geri püskürtüldü. Harput (1234), Siverek, Urfa, Harran ve Rakka (1235) gibi önemli şehirler Selçuklu hâkimiyetine geçti.
Veliaht Krizi ve Son Günleri
1237’de küçük oğlu İzzettin Kılıçarslan’ı veliaht ilan eden Sultan, Kayseri’de büyük bir hazırlık içerisindeyken Ramazan Bayramı’nda zehirlenerek 31 Mayıs 1237’de vefat etti. Naaşı Konya’daki Alaaddin Tepesi’ne defnedildi.
Anadolu’nun Zirve Dönemi
Sultan Alaaddin Keykubad döneminde Anadolu Selçuklu Devleti, topraklarını Aras Nehri’nden Van Gölü’ne, Karadeniz ve Akdeniz’e kadar genişletti. Denizcilik gelişti, ticaret yolları koruma altına alındı ve başta Alanya olmak üzere birçok şehir bayındır hale getirildi.
İlim ve Âlimlere Verilen Değer
Sultan, Muhyiddin İbnü’l-Arabî, Necmettin-i Dâye, Abdüllatîf el-Bağdâdî ve Sultânülulemâ Bahâettin Veled gibi önemli âlimleri himaye etti. Ahî Evran gibi mutasavvıflara da büyük destek verdi. Onun himayesiyle Anadolu, İslam kültürü ve medeniyetiyle donatıldı.
