Kur’an-ı Kerim’in Fecr Suresi’nin 2. ayetinde Yüce Allah, “Ve leyâlin aşr - On geceye andolsun” buyurarak bu gecelere yemin etmektedir. Ayette geçen bu “on gece” ifadesinin neyi kastettiği tefsir alimleri tarafından farklı şekillerde açıklanmıştır.
Zilhicce'nin İlk On Gecesi
Çoğunluğun görüşüne göre, bu “on gece” Zilhicce ayının ilk on gecesidir. Arap dilinde gece deyimi, hem geceleri hem de ona bağlı gündüzleri kapsar. Zilhicce'nin bu on gününde yapılan amellerin faziletiyle ilgili olarak Hz. Peygamber (s.a.v) şöyle buyurur:
“Allah katında Zilhicce ayının on gününde yapılan bir hayırdan daha faziletli bir amel yoktur.”
(Buhari, İydeyn 11)
Bu on gün; hac ibadetlerinin yapıldığı, kurban kesilen ve Arefe gününü barındıran bereketli zaman dilimidir.
Ramazan'ın Son On Gecesi de Olabilir
Bazı müfessirler bu on gecenin Ramazan ayının son on gecesi olabileceğini belirtir. Zira bu gecelerin içerisinde bin aydan hayırlı olan Kadir Gecesi bulunmaktadır.
Diğer Görüşler
Bazı rivayetlerde bu gecelerin Muharrem ayının ilk on gecesi, hatta Şaban ayının ortasında yer alan Berat Gecesi'ni de kapsayan geceler olabileceği ifade edilir.
Tasavvufî Yorumlar
Tefsirlerde daha derin yorumlar da yer alır. Örneğin Baklî’ye göre bu on gece, kainatın yaratıldığı ve bazı ilahi olayların vuku bulduğu günlerdir. Kâşânî ve Et-Te’vîlâtu’n-Necmiyye gibi kaynaklarda ise bu on gecenin, ruhun bedene tecellisi, kalpteki iyilik tohumunun filizlenmesi gibi derin manevi anlamlara işaret ettiği anlatılır.
Peki Mümin Bu Ayeti Nasıl Anlamalı ve Ne Yapmalı?
Allah’ın üzerine yemin ettiği bu gecelerin kıymeti büyüktür. Bu nedenle:
-
Zilhicce’nin ilk on gününde oruç tutmak, namazları daha dikkatli kılmak, sadaka vermek ve tefekkür etmek teşvik edilmiştir.
-
Ramazan’ın son on gecesinde itikaf ve Kadir Gecesi’ni aramak önerilir.
-
Genel olarak müminin hayatında gecelerin, ibadet, tevbe, dua ve tefekkürle değerlendirilmesi gerektiği hatırlatılır.
Sonuç olarak, Fecr Suresi’ndeki bu ayet mümine zamanın kıymetini öğretir. Allah’ın yemin ettiği bu “on gece”, ibadetle değerlendirilirse insanın manevi yükselişine vesile olur.