Fordo: İran’ın Dağların Altındaki Nükleer Kalbi
İsrail’in son hava saldırılarının ardından yeniden gündeme gelen İran’ın Fordo Nükleer Tesisi, yerin yaklaşık 800 metre altına inşa edilmiş yapısıyla dikkat çekiyor. Betonla güçlendirilmiş duvarlar, çok katmanlı hava savunma sistemleri ve tünellerle korunan bu tesis, İran’ın nükleer programının adeta kalbi olarak görülüyor.
Fordo, yalnızca yapısıyla değil, aynı zamanda stratejik konumuyla da bölgesel güvenlik dengelerini doğrudan etkiliyor. Uydu görüntüleri tesise yapılan takviyelerin arttığını ortaya koyarken, uzmanlar bu yapının olası saldırılarda bile faaliyet gösterecek şekilde tasarlandığını belirtiyor.
ABD’nin Yer Altı Komuta Merkezleri: Raven Rock ve Cheyenne Dağı
Yalnızca İran değil, ABD de stratejik altyapısını yer altına taşıyan ülkeler arasında. Pennsylvania’daki Raven Rock Dağı'nda yer alan ve halk arasında “Yeraltı Pentagonu” olarak anılan bu üs, ABD hükümetinin olası saldırılar karşısında saklanacağı bir merkez olarak görev yapıyor.
Benzer şekilde, Cheyenne Dağı’nda yer alan NORAD üssü, 30 megatonluk bir nükleer patlamaya dayanacak şekilde inşa edildi. Bu üsler, ABD’nin kriz anlarında iletişimi ve komuta zincirini sürdürebilmesini sağlayacak şekilde yapılandırılmış.
Kuzey Dakota, Teksas ve Grönland: Füze Siloları ve Buz Altı Tüneller
Minot Hava Üssü (Kuzey Dakota) yer altına yerleştirilmiş kıtalararası balistik füzeleriyle bilinirken, Teksas’taki West Fort Hood, dağ içine oyulmuş sığınaklarda nükleer silahları saklıyor. Soğuk Savaş döneminde Grönland’daki Camp Century, buz altı tünellere gizlenen “Project Iceworm” ile dikkat çekmişti.
Bu yapılar, nükleer silahların gizliliği ve korunması açısından büyük öneme sahip. Her biri soğuk savaş döneminden günümüze kadar pek çok stratejik planlamada aktif rol oynadı.
Çin’in Longpo Üssü: Denizaltıların Gizli Üssü
Çin, Hainan Adası’ndaki Longpo Deniz Üssü ile bölgesel askeri gücünü deniz altından koruyor. Yerin altına uzanan tünellerle denizaltı filosunu gizli şekilde yönlendiren bu üs, Çin’in “ikinci vuruş” kabiliyetinin temel taşı olarak tanımlanıyor.
Uzmanlara göre üs, 230 metre uzunluğundaki altı iskeleyle 12 denizaltıyı barındırabilecek kapasitede. Longpo, Yulin Deniz Üssü’nün daha büyük ve kapsamlı bir parçası olarak, Çin’in Güney Çin Denizi üzerindeki hakimiyetini pekiştiriyor.
Kuzey Kore: Kumchang-ri ve Diğer Gizli Füze Üsleri
Kuzey Kore, dağların içine inşa ettiği geniş yer altı füze üsleriyle dikkat çekiyor. 1989’da keşfedilen Kumchang-ri tesisi, Pyongyang tarafından bir “gıda deposu” olarak tanımlansa da, Amerikan istihbaratı bu alanın nükleer faaliyetler için kullanıldığını öne sürüyor.
Bu tesisler, saldırıya dayanıklı yapıları ve coğrafi gizliliği sayesinde Kuzey Kore’nin nükleer programında önemli bir yer tutuyor. Uydu görüntüleri, bölgede zaman içinde önemli yapısal değişiklikler yaşandığını da ortaya koyuyor.
İran’da Yeni Bir Gizli Üs: Fordo’nun Ötesinde Kazma Dağı
Fordo’nun ötesinde, İran’ın Natanz’ın güneyinde Kazma Dağı bölgesinde çok daha derin ve geniş yeni bir yer altı nükleer tesisi inşa ettiği bildiriliyor. Uydu analizlerine göre burada dört ayrı tünel girişi ve büyük çaplı iç alanlar bulunuyor. Ancak Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA) bu bölgeyi henüz denetleyemedi.
Bu durum, İran’ın nükleer programını daha da derinleştirdiği ve muhtemel saldırılara karşı daha güçlü bir savunma mekanizması kurduğu yönünde yorumlanıyor.
Yer Altı Üsleri Yeni Çağın Kalkanı mı?
Nükleer tehditlerin, jeopolitik krizlerin ve yüksek teknolojinin belirlediği günümüz güvenlik anlayışında, yer altı askeri tesisleri hem caydırıcı güç hem de savunma avantajı sunuyor. Her biri binlerce tonluk betonlarla, dağların altına oyularak kurulan bu üsler, geleceğin savaş stratejilerinde kilit rol oynamaya aday.
-
Gizli askeri üsler
-
Yer altı nükleer tesisleri
-
Fordo Nükleer Tesisi
-
Longpo Deniz Üssü
-
Raven Rock Pentagon
-
Kumchang-ri Kuzey Kore
-
Cheyenne Dağı üssü
-
İran nükleer altyapısı
-
Dünya üzerindeki yer altı üsleri